عفونت گوارشی در کودکان و اطفال

با توجه به شیوع بیماری‌های گوارشی و عفونت گوارشی در کودکان و اطفال در فصل تابستان

خصوصا در اطفال ایجاد شده به چند نکته توجه بفرمایید :

۱_ در پارک ، بازار و ... چند نوبت دست کودکان را ضدعفونی کنید.

۲_ به کودکان بزرگتر یادآوری کنید که بیرون منزل دستشان را به دهانشان نزنند.

۳_ از خریدن خوراکی‌هایی که احتمال تولید غیربهداشتی یا ماندگاری کمتر در برابر گرما دارند اجتناب کنید.

۴_ به محض ورود به منزل همه اعضای خانواده دستشان را با آب و صابون بشویند.

۵_ اگر‌یک نفر از اعضای خانواده مبتلا به عفونت گوارشی شد ؛ بر عدم استفاده مشترک از حوله ، لیوان ، قاشق و ... خصوصا در کودکان که دقت کمتری دارند ، تاکید بیشتر داشته باشید.

 

در عفونت گوارشی ، بعد از گرفتن شرح حال کامل و معاینه  و تصمیم گیری راجع به شروع یا عدم شروع آنتی بیوتیک  و ارزیابی میزان کم آبی بدن کودک و احتمال نیاز به دریافت سرم ، نکات ظریفی داریم که رعایت آنها در منزل مراجعات مجدد به پزشک و نگرانی والدین را کاهش میده.

برای کودکی که استفراغ می‌کند ، استراحت گوارشی  از هر داروی ضداستفراغی موثرتر است .

بارها مراجعینی داشتم که اظهار می‌کنند شب گذشته آمپول  ضداستفراغ تزریق شده ولی بازهم کودک استفراغ  دارد ؛ علت ، عدم توضیح یا عدم رعایت این نکته است .

در این شرایط اصلا به فکر تقویت و افزایش وزن کودک نباشید ، مهمترین نگرانی ما در اسهال و استفراغ ، حفظ آب بدن کودک است .

درواقع والدین بجای هل دادن کودک در تغذیه باید ترمز او باشند و جلوی زیاده روی کودک را بگیرند .

پیشنهاد من اینه که ۲۴ساعت اول فقط مایعات (خصوصا ORS) آنهم جرعه جرعه با فاصله از هم ؛ و ۲۴ساعت دوم مایعات و غذاهای آبکی  بدون گوشت  و بدون چربی  با حجم بسیارکم و در دفعات بیشتر مصرف بشه .

هرچه کودک کم سن تر باشه ، آسیب پذیری اش در برابر کم آبی بدن بیشتره و حتی میتونه تهدید کننده حیات  باشه ، خصوصا اگه لبها خشک باشه ، چشمها اشک نداشته باشه ، حجم ادرار کم شده باشه و کودک بی حال باشه ، که در این شرایط تزریق سرم واجب و اورژانسی هست .

یکی از تظاهرات عفونت گوارشی ، اسهال عفونی است که در این مواقع به هیچ عنوان نباید از داروهای ضداسهال مثل لوپر... یا دیف... استفاده کرد.
درسته که در ظاهر اسهال متوقف میشه اما خطرات بسیار جدی خواهد داشت.
پس چکار کنیم ؟

۱_ درصورت صلاحدید پزشک ، استفاده از آنتی بیوتیک مناسب که عامل عفونی رفع شود. (اما چند روز طول می‌کشد.)
۲_ مصرف فراوان مایعات (خصوصا ORS) و اجتناب از کم آب شدن بدن کودک .
۳_ عدم مصرف آب میوه ، نوشابه و مواد غذایی شیرین.
۴_ تقویت سیستم گوارش با پروبیوتیک‌ها و زینک.

 

در عفونت گوارشی ، در صورت وجود استفراغ  در کودک ؛ اصرار ❌ به تزریق آمپول  ضد استفراغ نداشته باشید .

 اولویتِ درمان همیشه با داروهای خوراکی  هست ( شربت و قرص ) .

بعد از مصرف شربت ضد استفراغ نیم ساعت به کودک هیچ خوراکی ندهید ⛔️ ( حتی آب ) اگه در همان نیم ساعت اول و قبل از خوردن هرچیز دیگری استفراغ تکرار شد ، اینجا تزریق آمپول منطقیه .
ولی اگر نیم ساعت از مصرف شربت یا قرص گذشت و کودک استفراغ نکرد ، دیگه دارو کامل جذب شده و هیچ فرقی با تزریق آمپول نداره .
از حالا به بعد با سبک نگه داشتن معده ( استراحت گوارشی  برای مطالعه لمس کنید ) از تکرار استفراغ جلوگیری کنید .

نکته دیگه اینکه آمپول و شربت ضداستفراغ هردو ، فقط ۸ ساعت اثر دارند ، و با توجه به احتمال تداوم استفراغ در عفونت گوارشی بمدت چند روز ، بهتره تزریق را برای مواقع ضروری (عدم‌پاسخ به داروی خوراکی) نگهدارید . [نمیشه هر ۸ ساعت به بچه آمپول زد ]

 

در  عفونت گوارشی وجود دل درد قابل انتظار است ، اما این دل درد معمولا خیلی شدید نیست و تقریبا شدت یکنواخت داره .

اگر کودکی که اسهال یا استفراغ یا هردو رو داشته دچار دل درد شدید دوره ای ( دوره های چند دقیقه ای دل درد شدید و آرامش متناوب ) شد ، حتما باید مجددا توسط پزشک ویزیت بشه و به احتمال زیاد نیاز به انجام‌ سونوگرافی خواهد داشت .

چون ممکنه روده ها داخل هم رفته باشند ( به قول ما : اینتوساسپشن ) ، در این شرایط ممکنه اسهال قطع شده باشه ( بدلیل انسداد روده ) و یا دفع مدفوع خونی ژله مانند داشته باشه .

البته فقدان این شرایط رد کننده شک ما نیست و صرفا با وجود دل درد شدید دوره ای باید به این موضوع فکر کرد .

حالا که راجع به اَشکال دارویی صحبت کردیم ، ۲ نوع پودر که در عفونت گوارشی استفاده میشن و گاها والدین اینها رو باهم اشتباه میگیرن توضیح بدم :

 پروبیوتیک ها ( ۳ عکس بالایی ) البته انواع دیگر هم در بازار موجود هست، (در ماست یا دوغ و ... حل می‌کنیم) برای نوزادان به شکل قطره موجوده

این باور که اینها بند آورنده مستقیم و فوری اسهال هستند اشتباه است ؛
اینها تقویت کننده و تنظیم کننده کل سیستم گوارش هستند ، پس برای تهوع ، دل درد ، اسهال و حتی یبوست مفید هستند درنتیجه حتی قبل از شروع اسهال یا بعد از قطع اسهال هم ، ادامه مصرف اینها در دوره نقاهت برای روده مفید است .

 او آر اس (ORS) ، (۳عکس پایینی)،
به ۳شکل موجوده : (در آب حل میکنیم)
پودر _ قرص جوشان _ محلول آماده
هیچکدام چندان خوش مزه نیست ولی اگه خنک باشه با حجم کم (چند سی سی ، چند سی سی با سرنگ حین حواس پرتی ) میتونید به کودک بدهید.
اینها فقط جایگزین آب دفع شده از اسهال یا استفراغ هستند و البته بسیار مهم ؛ پس درصورت قطع استفراغ و اسهال و کافی بودن آب بدن کودک (از اینجا بخوانید) میتونید ORS رو قطع کنید .

یکی از عوارض دردناک در عفونت گوارشی  سوختگی پوست ناحیه پوشک هست.

علت اینه که اسهال ماهیت اسیدی داره و تماسش با پوست باعث سوختگی پوست میشه . بهترین کاری که میشه کرد ، پیشگیری هست.

توصیه ها :
1- تعویض سریع پوشک در اسهال.
2- استفاده از پمادهای محافظ که یکی از بهترینهاش زینک اکساید ۲۵٪ هست ، بعد از هربار تعویض پوشک یک لایه غلیظ از این پماد روی پوست بمالید تا بعنوان یک سدمحافظتی مانع تماس پوست با مدفوع بشه .(بیشتر نقش پیشگیری داره و البته در ترمیم موارد خفیف هم موثره)
3- در صورت سوختگی خفیف کرمهای
مختلف موجود در داروخانه ها که اغلب ترکیبات گیاهی دارند را هم می‌شود استفاده کرد مثل کالندولا .
4- بازگذاشتن شبانه پوشک هم خیلی موثره (با رعایت نکات امنیتی   مثل پهن کردن یک سفره قدیمی در زیر ، روی آن یک ملافه چند لایه شده و قرار دادن بالش در اطراف ولی زیر سفره )
5- در صورت سوختگی شدید یا وجود دونه دونه های ریز اطراف منطقه قرمز شده حتما پزشک معاینه کنه و پماد متناسب با تشخیص تجویز کنه.

در عفونت گوارشی بعد از بهبود علائم اصلی (اسهال و استفراغ) ممکنه دل درد خفیف و بی اشتهایی تا چند روز ادامه داشته باشه . این روند طبیعی هست و در صورت ⚠️شدید نبودن⚠️ پیگیری خاصی لازم نداره .
مصرف پروبیوتیک‌ها و زینک در کاهش و رفع سریعتر این علائم موثر است .

 

 درمان خانگی عفونت روده در کودکان - آنتی بیوتیک برای عفونت روده کودکان نی نی سایت - علائم عفونت روده در کودکان نی نی سایت - درمان خانگی عفونت روده در کودکان نی نی سایت - اسم شربت عفونت روده کودکان - اسم آنتی بیوتیک برای عفونت روده کودکان - ویروس گوارشی در کودکان نی نی سایت

 

منبع کانال ایتا دکتر سروش نوشادی - متخصص اطفال